Các chuyên gia giáo dục khuyến khích tập cho trẻ làm việc nhà từ lúc 2 tuổi. Làm quen sớm với các công việc nhà sẽ giúp trẻ xây dựng tinh thần trách nhiệm và khả năng tự lập tốt. 

Nhắc đến làm việc nhà, một số bậc cha mẹ cho rằng đó là việc của người lớn. Các công việc nhà dễ làm trẻ bị dính bẩn và mệt mỏi. Hoặc một số người lại cảm thấy để con làm việc nhà chỉ thêm phiền phức chứ chẳng giúp được gì. Việc quan trọng nhất của con trẻ là học, làm việc nhà chỉ lãng phí thời gian. 

Trên thực tế, các chuyên gia giáo dục cho rằng từ 2 tuổi trẻ nên được khuyến khích làm một số việc nhà trong khả năng của mình. Trẻ em ở các độ tuổi khác nhau có thể làm những công việc nhà khác nhau phù hợp với sức của mình. 

Làm việc nhà giúp trẻ xây dựng tính tự lập và sống trách nhiệm

Một số kết quả nghiên cứu phát hiện, quá trình làm việc nhà từ khi còn nhỏ chính là quá trình học hỏi kỹ năng sinh tồn, cũng là một quá trình tự phát triển.

Trong quá trình này, trẻ phải học cách trao đổi, kết nối và phối hợp, xây dựng tinh thần trách nhiệm. Khi  hoàn thành công việc nhà trong khả năng của mình, cũng có thể mang lại cho trẻ cảm giác thành tựu và hài lòng. Tất nhiên, những công việc nhà như quét nhà, sắp xếp, dọn dẹp cũng là những kỹ năng sinh tồn cơ bản.

bé làm việc nhà; bé phụ giúp cha mẹ; dạy trẻ làm việc nhà
Giáo dục lao động từ nhỏ giúp con có nền tảng tự lập tốt, điều này có ý nghĩa quan trọng với tương lai của con (ảnh: Aboluowang)

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những đứa trẻ biết làm việc nhà sẽ tự tin và sống trách nhiệm hơn những đứa trẻ khác. Đồng thời chúng còn có khả năng giải quyết vấn đề và các mẫu thuẫn xung đột rất tốt. Những đứa trẻ này cũng có thể học cách cân bằng cuộc sống và công việc sớm hơn; tất cả những kỹ năng này đều có thể có ý nghĩa quan trọng đối với việc học tập và công việc làm sau này của trẻ.

Tuổi nào làm việc nấy

Có rất nhiều công việc nhà mà trẻ em ở các độ tuổi khác nhau có thể thực hiện theo cách khác nhau, chẳng hạn như sau:

Từ 2-3 tuổi:

  • Cùng người lớn dọn đồ chơi.
  • Phụ giúp dọn dẹp phòng ngủ và giường ngủ.
  • Cho quần áo đã thay vào giỏ đựng đồ giặt.
  • Nếu có vật nuôi, hãy để bé tập chăm sóc như thêm nước hoặc thức ăn dưới sự giám sát của người lớn.
  • Phụ giúp người lớn lau nhà.

Từ 4-5 tuổi:

  • Tự mặc quần áo và tự ăn uống.
  • Gấp chăn mền và dọn giường của mình.
  • Giúp cha mẹ soạn bát đĩa và đũa dưới sự giám sát.
  • Lau bàn ghế dưới sự giám sát.
  • Phụ nhặt rau, nấu ăn.
  • Gấp quần áo sau khi phơi.
  • Trả lời điện thoại với sự giúp đỡ của ba mẹ.
  • Nếu ở nhà có nuôi thú cưng thì chịu trách nhiệm cho ăn uống.
  • Tập quét nhà và lau nhà.

Từ 6-11 tuổi:

  • Tự gấp chăn mền, dọn dẹp giường ngủ mỗi khi thức dậy.
  • Tự chải tóc, chọn quần áo để mặc.
  • Tự chịu trách nhiệm vệ sinh cá nhân.
  • Nếu nuôi thú cưng, chịu trách nhiệm về chế độ ăn uống và dọn dẹp nơi ở của chúng.
  • Hút bụi và lau sàn.
  • Gấp quần áo. 
  • Hỗ trợ rửa bát và dọn bàn.
  • Tự mình xếp và cất quần áo đã giặt vào tủ.
  • Xếp bát đĩa và đũa đã rửa vào tủ.
  • Đổ rác.
  • Tưới nước cho cây xanh.
  • Dọn dẹp bồn rửa, bồn tắm, v.v.
  • Phụ chuẩn bị những bữa ăn đơn giản.
  • Giúp phơi khô quần áo.

Từ 12-18 tuổi:

Ở độ tuổi này, trẻ vẫn có thể làm những công việc mà chúng đã làm khi còn nhỏ. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể chủ động để con làm một số công việc nhà cụ thể, học một số kỹ năng nhất định. Ví dụ, nếu bạn có một bãi cỏ ở nhà, con bạn có thể học cách sử dụng máy cắt cỏ.

Phải làm gì nếu con không chịu làm việc nhà?

Trước hết, cần lựa chọn công việc nhà phù hợp với khả năng của trẻ. Vì nếu quá khó hoặc quá đơn giản sẽ ảnh hưởng đến sự hứng thú của trẻ. 

bé làm việc nhà; bé phụ giúp cha mẹ; dạy trẻ làm việc nhà
Nên chọn những công việc phù hợp với độ tuổi của con, khơi nguồn cảm hứng cho trẻ (ảnh: Getty)

Ngoài ra, việc cho trẻ bắt đầu làm việc nhà sớm, chẳng hạn từ khi 2 tuổi, cũng có thể khiến trẻ tham gia tích cực hơn vào công việc nhà.

Một số lời khuyên:

  • Khi trẻ chưa thành thạo, hãy cùng làm với chúng.
  • Hướng dẫn kỹ cho trẻ cần biết phải làm gì, có thể viết ra giấy để dễ nhớ hơn.
  • Hãy cho con bạn biết rằng làm một việc nhà nào đó đều có ý nghĩa.
  • Khi trẻ làm tốt cần tích cực động viên, khen ngợi.
  • Bạn có thể ghi lại việc nhà mà con bạn làm mỗi lần, bạn có thể cho con bạn một số phần thưởng nhỏ, chẳng hạn như cùng nhau xem một bộ phim hoặc đưa con đi ăn ở nhà hàng mà con bạn thích.

Để trẻ làm việc nhà ngay từ khi còn nhỏ là một phần của quá trình trưởng thành. Việc học tập và trưởng thành của trẻ không chỉ đến từ sách vở, trường học mà còn đến từ cuộc sống.

Theo Aboluowang